لحیم کاری یکی از مهارت‌های اساسی در زمینه‌های مختلف الکترونیک، برق و مخابرات است. برای انجام لحیم کاری به ابزارهای مختلفی از جمله هویه، سیم لحیم، و لحیم نیاز دارید. اما در سال‌های اخیر، دستگاه‌های جدیدی به نام هیتر هویه به بازار عرضه شده‌اند که کار لحیم کاری را آسان‌تر و دقیق‌تر می‌کنند.
در این مقاله قصد داریم به معرفی دستگاه هیتر هویه و مزایای استفاده از آن در لحیم کاری بپردازیم.
هیتر هویه چیست؟
هیتر هویه دستگاهی است که از ترکیب دو ابزار هویه و هیتر هوای گرم تشکیل شده است. هویه این دستگاه مانند هویه‌های معمولی عمل می‌کند و برای ذوب کردن لحیم استفاده می‌شود. اما به‌جای استفاده از المنت‌های حرارتی مجزا، نوک هویه توسط هوای گرم که از هیتر خارج می‌شود، گرم می‌شود.
همان‌طور که گفتیم هیتر وسیله‌ای است که از کنترلگر دما برخوردار بوده و از اجزایی چون نازل، نمایشگر و هویه تشکیل شده است. از این وسیله بیشتر برای کار لحیم کاری و نصب قطعات الکترونیکی SMD در بردهای الکترونیکی استفاده می‌شود. معمولا محدوده دمای دستگاه‌های هیتر بین 100 الی 480 درجه سانتیگراد است که کاربر می‌تواند آن را بر روی مقدار دلخواه خود تنظیم نماید. برای تنظیم دما باید دکمه ولوم روی صفحه LED را چرخانده تا مقدار دما افزایش یا کاهش پیدا کند. زمانی که دمای دستگاه به درجه حرارت مورد انتظار کاربر برسد، چراغ آن شروع به چشمک‌زدن خواهد کرد. در ادامه به بررسی اجزای مهم هیتر خواهیم پرداخت.
اجزای تشکیل‌دهنده هیتر هویه
دستگاه هیتر هویه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظیفه‌ای خاص را بر عهده دارند. آشنایی با این اجزا به شما کمک می‌کند تا از دستگاه خود به‌درستی استفاده کنید و از حداکثر کارایی آن بهره‌مند شوید.
1. دسته هیتر: این بخش از جنس پلاستیک یا عایق حرارتی ساخته شده است و محل قرارگیری دست کاربر هنگام استفاده از دستگاه است.
2. المنت حرارتی: المنت حرارتی وظیفه گرم‌کردن نوک هویه را بر عهده دارد. در هیتر هویه‌های جدید، المنت حرارتی به طور مستقیم در تماس با نوک هویه نیست، بلکه توسط هوای گرم که از هیتر خارج می‌شود، گرم می‌شود.
3. هیتر: هیتر وظیفه گرم‌کردن هوا را بر عهده دارد. در هیتر هویه‌ها از المنت‌های حرارتی یا المنت‌های سرامیکی برای گرم‌کردن هوا استفاده می‌شود.
4. نازل: نازل در قسمت انتهایی هیتر قرار دارد و هوای گرم را به سمت نوک هویه هدایت می‌کند. نازل‌ها در اندازه‌های مختلفی موجود هستند و می‌توان آنها را باتوجه‌به نوع کار لحیم کاری تعویض کرد.
5. نوک هویه: نوک هویه از جنس مس یا آلیاژهای مختلف ساخته شده است و محل تماس با قطعه کار برای ذوب کردن لحیم است. نوک هویه‌ها در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی موجود هستند و می‌توان آنها را باتوجه‌به نوع کار لحیم کاری تعویض کرد.
6. سیستم کنترل دما: سیستم کنترل دما وظیفه تنظیم دمای هوای گرم و نوک هویه را بر عهده دارد. این سیستم می‌تواند به‌صورت آنالوگ یا دیجیتال باشد.
7. صفحه‌نمایش: صفحه‌نمایش در هیتر هویه‌های دیجیتال، دمای فعلی و تنظیمات دستگاه را نشان می‌دهد.
8. دکمه‌های کنترلی: دکمه‌های کنترلی برای تنظیم دما، جریان هوا و سایر تنظیمات دستگاه استفاده می‌شوند.
9. پایه نگهدارنده: پایه نگهدارنده برای قراردادن دسته هیتر زمانی که بلااستفاده است، استفاده می‌شود.
10. فن خنک‌کننده: فن خنک‌کننده برای خنک‌کردن دستگاه و جلوگیری از گرم‌شدن بیش از حد آن استفاده می‌شود.
11. پمپ هوا: پمپ هوا برای تنظیم جریان هوای خروجی از هیتر استفاده می‌شود.
12. چراغ LED: چراغ LED برای روشن‌کردن محل کار لحیم کاری استفاده می‌شود.
مزایای استفاده از هیتر هویه در لحیم کاری
استفاده از هیتر هویه در لحیم کاری مزایای متعددی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
1. کنترل دقیق دما
برخلاف هویه‌های معمولی که فقط یک سطح دما دارند، هیتر هویه‌ها به شما امکان می‌دهند تا دمای هوای گرم را به طور دقیق تنظیم کنید. این امر بسیار مهم است، زیرا دمای مناسب برای لحیم کاری قطعات مختلف متفاوت است. برای مثال، قطعات حساس مانند SMD به دمای پایین‌تری نسبت به قطعات معمولی نیاز دارند. با استفاده از هیتر هویه می‌توانید از آسیب‌دیدن قطعات به دلیل گرمای بیش از حد جلوگیری کنید.
2. گرم‌شدن سریع
هیتر هویه‌ها به‌سرعت گرم می‌شوند و به شما این امکان را می‌دهند که کار خود را سریع‌تر شروع کنید. این امر به‌خصوص برای کارهایی که نیاز به لحیم کاری چندین نقطه دارند، بسیار مفید است.
3. کاربری آسان
استفاده از هیتر هویه بسیار آسان است و نیاز به مهارت خاصی ندارد. برخلاف هویه‌های معمولی که باید نوک آنها را به طور مرتب تمیز کنید، هیتر هویه‌ها نیازی به چنین مراقبتی ندارند.
4. ایمنی بیشتر
هیتر هویه‌ها از المنت‌های حرارتی مجزا استفاده نمی‌کنند، به همین دلیل خطر سوختگی ناشی از تماس با هویه داغ به حداقل می‌رسد. این امر به‌خصوص برای افراد مبتدی یا کسانی که به طور مرتب با لحیم کاری سروکار دارند، بسیار مهم است.
5. کیفیت لحیم کاری
هیتر هویه‌ها گرمای یکنواخت‌تری را به محل لحیم کاری ارائه می‌دهند که این امر به نوبه خود منجر به کیفیت لحیم کاری بهتر می‌شود.
6. سهولت در لحیم کاری قطعات SMD
هیتر هویه‌ها به دلیل جریان هوای گرمی که دارند، لحیم کاری قطعات SMD را که بسیار ظریف و حساس هستند، آسان‌تر می‌کنند.
لحیم کاری با استفاده از هیتر هویه
لحیم کاری با هیتر هویه روشی دقیق و کارآمد برای اتصال قطعات الکترونیکی است. در این روش، از هوای گرم برای ذوب کردن لحیم و اتصال قطعات به یکدیگر استفاده می‌شود. در ادامه به توضیح مراحل لحیم کاری با استفاده از هیتر هویه خواهیم پرداخت:
برای انجام روش صحیح لحیم کاری با استفاده از هیتر کافی است این مراحل را به ترتیب دنبال کنید. در ابتدا سر نازل موردنظر خود را به دسته وصل کنید و با پیچ‌گوشتی آن را محکم کنید. سپس هیتر را به برق شهری (220 ولت) وصل کرده و دستگاه را روشن کنید. با روشن‌شدن دستگاه، المنت حرارتی هیتر روشن شده که همین سبب داغ‌شدن هیتر می‌شود. در اینجا باید دمای دستگاه را روی مقدار متناسب با کار خود تنظیم کنید. همان‌طور که گفتیم برای تنظیم دما باید با چرخاندن دکمه ولوم، مقدار را کاهش یا افزایش دهید. زمانی که چراغ LED کنار ولوم شروع به چشمک‌زدن کرد، به این منظور است که هیتر در حال کار است. کمی صبر کنید تا دمای هیتر به مقدار مشخص شده برسد. نازل را در محل مورد انتظار خود قرار داده تا لحیم ذوب شود. سپس با استفاده از پنس یا انبر، قطعه را بادقت روی قسمت موردنظر خود قرار دهید. با این کار فرایند لحیم کاری به‌آسانی انجام خواهد شد. اگر قصد داشتید تا از هیتر برای دمونتاژ یک قطعه استفاده کنید، باید نازل هوای گرم را نزدیک محل اتصال قطعه برده تا پس از ذوب‌شدن قلع قطعه، بتوانید آن را از دستگاه با پنس یا انبر جدا کنید. حتماً در پایان کار، دستگاه هیتر را خاموش کنید تا به دمای محیط برسد. نکتة مهمی که در استفاده از هویه هیتر وجود دارد این است که اگر هویه را بر روی یک نقطه به مدت طولانی نگه دارید، چسب از لایه زیرین آب شده و به بیرون می‌ریزد. این کار باعث شده تا لایه محافظ سبزرنگ روی برد دچار آسیب شود.
نکاتی که برای خرید هیتر هویه باید به آن توجه داشته باشید
در هنگام خرید هیتر هویه، باید به نکات مختلفی توجه کنید تا بتوانید بهترین دستگاه را باتوجه‌به نیازها و بودجه خود انتخاب کنید. در اینجا به برخی از مهم‌ترین نکاتی که باید به آنها توجه کنید اشاره می‌کنیم:
1. نوع هیتر هویه: اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید، نوع هیتر هویه است. هیتر هویه‌ها در انواع مختلفی با قابلیت‌ها و امکانات مختلف در بازار عرضه می‌شوند. سه نوع رایج هیتر هویه عبارت‌اند از:
• هیتر هویه ساده: این نوع هیتر هویه فقط قابلیت تنظیم دما را دارد.
• هیتر هویه آنالوگ: این نوع هیتر هویه علاوه بر قابلیت تنظیم دما، دارای نمایشگر دیجیتال برای نشان‌دادن دمای دقیق نیز می‌باشد.
• هیتر هویه دیجیتال: این نوع هیتر هویه پیشرفته‌ترین نوع هیتر هویه است و دارای قابلیت‌های مختلفی مانند تنظیم جریان هوا، ذخیره تنظیمات و کالیبراسیون دما می‌باشد.
2. توان هیتر: توان هیتر نشان‌دهنده قدرت گرم‌شدن آن است. برای انجام کارهای لحیم کاری معمولی، یک هیتر هویه با توان 60 تا 80 وات کافی است. اگر به دنبال هیتر هویه برای انجام کارهای لحیم کاری سنگین‌تر هستید، باید یک هیتر هویه با توان 100 وات یا بیشتر را انتخاب کنید.
3. دامنه تنظیم دما: دامنه تنظیم دما باید به‌گونه‌ای باشد که بتوانید از آن برای لحیم کاری قطعات مختلف استفاده کنید. به‌طورکلی، دامنه تنظیم دما برای هیتر هویه‌های لحیم کاری باید بین 100 تا 450 درجه سانتیگراد باشد.
4. قابلیت‌های اضافی: برخی از هیتر هویه‌ها دارای قابلیت‌های اضافی مانند تنظیم جریان هوا، ذخیره تنظیمات و کالیبراسیون دما هستند. اگر به این قابلیت‌ها نیاز دارید، باید یک هیتر هویه با این امکانات را انتخاب کنید.
5. قیمت: قیمت هیتر هویه به نوع، توان، قابلیت‌ها و برند آن بستگی دارد و می‌توانید باتوجه‌به بودجه خود نسبت به انتخاب و خرید یکی از انواع هیتر هویه اقدام نمایید.
جمع‌بندی
استفاده از هیتر هویه مزایای متعددی دارد که آن را به ابزاری ایده‌آل برای لحیم کاری در زمینه‌های مختلف تبدیل می‌کند. با استفاده از این دستگاه می‌توانید لحیم کاری را بادقت و ظرافت بیشتری انجام دهید و از آسیب‌دیدن قطعات الکترونیکی جلوگیری کنید. هیتر هویه‌ها در انواع مختلفی با قابلیت‌ها و امکانات مختلف در بازار عرضه می‌شوند.
بنابراین، می‌توانید باتوجه‌به نیازها و بودجه خود، هیتر هویه مناسب را انتخاب کنید.
