هویه‌ها ابزارهای حیاتی برای هر لحیم‌کار، برق‌کار و علاقه‌مند به الکترونیک هستند. بااین‌حال، حتی باکیفیت‌ترین هویه‌ها نیز با گذشت زمان می‌توانند خراب شوند. خبر خوب این است که در بسیاری از موارد، تعمیر هویه به‌جای تعویض آن امکان‌پذیر است.
در این مقاله، راهنمای گام‌به‌گام برای عیب‌یابی و تعمیر رایج‌ترین مشکلات هویه را ارائه داده و همچنین نکاتی را برای مراقبت از هویه ذکر می‌کنیم تا عمر آن را افزایش دهید.
البته لازم به ذکر است برای برطرف‌کردن مشکلات تخصصی هویه می‌بایست تعمیر آن را به متخصص تعمیر هویه بسپارید.
آشنایی با ساختار هویه
هویه ابزاری ضروری برای لحیم‌کاری است که در صنایع مختلف از جمله الکترونیک، برق، جواهرسازی و ساخت‌وساز کاربرد دارد. هویه‌ها با گرم‌کردن نوک فلزی خود، لحیم را ذوب می‌کنند و به شما امکان می‌دهند دو یا چند قطعه فلزی را به هم متصل کنید.
در این بخش، به بررسی ساختار هویه و اجزای اصلی آن می‌پردازیم:
- دسته هویه: دسته هویه از جنس عایق حرارتی مانند پلاستیک یا چوب ساخته شده است تا از دست کاربر در برابر گرما محافظت نموده و همچنین به‌گونه‌ای طراحی شده است که به‌راحتی در دست جای بگیرد و کار با آن آسان باشد.
- المنت: المنت قلب تپنده هویه است و وظیفه تبدیل انرژی الکتریکی به گرما را بر عهده دارد و از جنس سیم‌های مقاومتی مانند نیکروم یا فِرّوکروم ساخته شده است. المنت‌ها در داخل بدنه هویه قرار دارند و توسط یک عایق حرارتی احاطه شده‌اند.
- نوک هویه: نوک هویه از جنس مس یا آلیاژ مس است و وظیفه انتقال گرما از المنت به قطعه کار را بر عهده دارد. نوک هویه در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف موجود است تا برای کاربردهای مختلف مناسب باشد به‌گونه‌ای که برای لحیم‌کاری ظریف، از نوک‌های نازک و برای لحیم‌کاری‌های سنگین، از نوک‌های ضخیم استفاده می‌شود.
- سیم برق: سیم برق هویه، المنت را به منبع برق وصل می‌کند. این سیم باید از جنس مرغوب باشد تا در برابر حرارت و کشش مقاومت کند.
- کلید روشن/خاموش: کلید روشن/خاموش برای روشن و خاموش‌کردن هویه استفاده می‌شود. برخی از هویه‌ها دارای دیمر هستند که به شما امکان می‌دهد دمای هویه را تنظیم کنید.
- پایه هویه: پایه هویه برای قراردادن هویه در زمانی که از آن استفاده نمی‌کنید استفاده می‌شود این پایه از جنس نسوز ساخته شده است تا از آسیب‌دیدن سطوح در اثر گرما محافظت کند.
عیب یابی رایج‌ترین مشکلات هویه
هویه‌ها به‌عنوان یک ابزار برقی که دارای ساختار مشخصی هستند، ممکن است دچار چالش‌ها و خرابی‌های متعدد و چندجانبه‌ای بشوند که برخی از آنها مشکلات رایجی بوده و امکان تعمیرشان توسط افراد مبتدی نیز وجود دارد؛ اما بعضی دیگر از خرابی‌ها بسیار تخصصی‌تر و اساسی‌تر هستند که باید حتما توسط تعمیرکار هویه تعمیر و یا حتی تعویض شوند. در ادامه به بررسی و عیب‌یابی رایج‌ترین مشکلات هویه خواهیم پرداخت:
- هویه گرم نمی‌شود: اگر هویه شما به میزان کافی گرم نمی‌شود ممکن است دچار مشکلات زیر شده باشد:
- خرابی المنت: المنت وظیفه گرم‌کردن نوک هویه را بر عهده دارد. با گذشت زمان، المنت می‌تواند به دلیل فرسودگی یا گرمای بیش از حد خراب شود.
- راه‌حل: المنت را با یک المنت جدید جایگزین کنید. المنت‌های جدید را می‌توان از فروشگاه‌های لوازم الکترونیکی یا آنلاین خریداری کرد.
- اتصال ضعیف در سیم‌ها: اتصالات ضعیف در سیم‌های هویه می‌توانند از رسیدن جریان برق به المنت جلوگیری کنند.
- راه‌حل: اتصالات سیم‌ها را در هویه و پریز برق بررسی کنید. برای این کار، از یک مولتی‌متر برای تست اتصالات استفاده کنید. اگر اتصالی ضعیف پیدا کردید، سیم‌ها را لحیم کنید یا آنها را با سیم‌های جدید جایگزین کنید.
2. هویه بیش از حد گرم می‌شود: گاهی ممکن است، هویه بیش از حد داغ شود و سیستم لحیم‌کاری را دچار مشکل کند. این مشکل ممکن است به دلیل زیر رخ بدهد:
ترموستات: ترموستات وظیفه تنظیم دمای هویه را بر عهده دارد. اگر ترموستات خراب شود، هویه ممکن است بیش از حد گرم شود و به قطعات لحیم‌کاری آسیب برساند. برای برطرف‌کردن این مشکل، می‌توان ترموستات قدیمی را با یک ترموستات جدید تعویض نمود.
3. نوک هویه کثیف یا اکسید شده است: اگر احساس کردید نوک هویه شما کثیف یا اکسید شده است، می‌بایست نسبت به بررسی مسائل زیر اقدام نمایید:
- کثیفی نوک هویه: با گذشت زمان، نوک هویه می‌تواند با دود، لحیم و سایر مواد کثیف شود. این امر می‌تواند از انتقال گرما به طور موثر جلوگیری کند و لحیم‌کاری را دشوار کند.
- راه‌حل: از یک اسفنج مرطوب یا برس برای تمیزکردن نوک هویه استفاده کنید. همچنین می‌توانید از یک تمیزکننده مخصوص نوک هویه استفاده کنید.
- اکسیدشدن نوک هویه: اکسیدشدن می‌تواند باعث شود نوک هویه کدر و ناهموار شود و لحیم‌کاری را دشوار کند.
- راه‌حل: از یک اکسید زدای مخصوص هویه برای تمیزکردن نوک هویه استفاده کنید. اکسید زدای هویه را می‌توان از فروشگاه‌های لوازم الکترونیکی یا آنلاین خریداری کرد.
ابزار و مواد موردنیاز تعمیر هویه
- سیم لحیم
- سیم قلع
- سیم‌لخت‌کن
- انبردست
- پیچ‌گوشتی
- المنت هویه جدید (در صورت نیاز)
- ترموستات هویه جدید (در صورت نیاز)
- اکسید زدای هویه (در صورت نیاز)
مراحل تعمیر هویه
- 1. هویه را از برق جدا کنید و بگذارید خنک شود. این کار برای جلوگیری از سوختگی ضروری است.
- 2. با استفاده از سیم‌لخت‌کن، سیم‌های هویه را لخت کنید. به اندازه کافی سیم را لخت کنید تا بتوانید به راحتی آنها را به المنت یا ترموستات جدید لحیم کنید.
- 3. از انبردست برای جدا کردن المنت یا ترموستات معیوب استفاده کنید. مراقب باشید به هویه یا سیم‌ها آسیب نرسانید.
- 4. المنت یا ترموستات جدید را نصب کنید. مطمئن شوید که المنت یا ترموستات جدید به درستی در جای خود قرار گرفته است.
- 5. سیم‌ها را به درستی لحیم کنید و با نوار برق عایق کنید. از یک لحیم‌کاری با کیفیت خوب استفاده کنید و اتصالات را به طور کامل عایق کنید تا از اتصال کوتاه جلوگیری شود.
- هویه را به برق وصل کنید و عملکرد آن را تست کنید. هویه را روشن کنید و بگذارید گرم شود. بررسی کنید که نوک هویه به طور یکنواخت گرم می‌شود و دمای آن قابل تنظیم است.
نکات مراقبت از هویه
- قبل از استفاده، هویه را به دمای مناسب گرم کنید. گرم‌کردن بیش از حد هویه می‌تواند به المنت و نوک آن آسیب برسد.
- از سیم لحیم و سیم قلع باکیفیت استفاده کنید. سیم لحیم و سیم قلع نامرغوب می‌توانند باعث ایجاد اتصالات ضعیف و لحیم‌کاری ناقص شوند.
- نوک هویه را به طور مرتب تمیز کنید. هر بار که از هویه استفاده می‌کنید، نوک آن را با یک اسفنج مرطوب یا برس تمیز کنید. همچنین می‌توانید از یک تمیزکننده مخصوص نوک هویه استفاده کنید.
- هنگامی که از هویه استفاده نمی‌کنید، آن را از برق جدا کنید. این کار به افزایش عمر المنت و جلوگیری از گرم‌شدن غیرضروری هویه کمک می‌کند.
شرایط نگهداری از نوک هویه
نوک هویه از مهم‌ترین بخش‌های دستگاه بوده و درصورتی‌که از آن مراقبت نشود، خیلی زود دچار مشکل خواهد شد. اگر نوک دستگاه نیاز به تعویض پیدا کرد، از نوک هویه اصل استفاده کنید که عمر بیشتری دارد.
- به‌هیچ‌وجه نوک هویه را با پلاستیک تماس ندهید، چون این کار باعث آسیب شدید به نوک خواهد شد.
- درصورتی‌که قصد استفاده از روغن لحیم داشتید، نوک هویه را داخل ظرف روغن فرونکنید. این کار باعث تأثیر بد بر روی نوک هویه و انتشار گازهای مضر برای بدن خواهد شد.
- از تمیزکردن نوک هویه با سوهان یا سمباده پرهیز کنید. این وسایل سبب ازبین‌رفتن و نابودی نوک دستگاهتان خواهند شد.
- سعی کنید از رفرشر یا اسفنج مرطوب در حد معمول استفاده کنید. استفاده بیش از حد از اسفنج مرطوب به‌مرور سبب زنگ‌زدن نوک خواهد شد.
- برای تمیزکردن نوک هویه با اسفنج نسوز، آن را مقداری مرطوب کنید و سپس در زمان کار با هویه نوک آن را به مقدار کم روی اسفنج بکشید. اسفنج استفاده شده باید حتما مرطوب باشد و نباید نوک هویه را با اسفنج خشک تماس دهید.
- علاوه بر اسفنج مرطوب، اسفنج‌های دیگری در بازار هستند که به شکل سیم ظرف‌شویی بوده و خشک می‌باشند. استفاده از این وسیله راحت بوده و به‌راحتی می‌توان نوک هویه را با آن تمیز کرد. زمانی که نوک به قلع آغشته شده باشد، می‌توانید آن را بر روی اسفنج خشک بکشید تا قلع‌ها از روی آن جدا شوند.
- اگر بر روی نوک هویه ترک یا شکستگی مشاهده کردید، نیاز است تا آن را با یک نوک جدید باکیفیت عوض کنید.
- پس از پایان کار و زمانی که هویه خاموش و خنک شد، برای تمیزکردن نوک هویه اقدام کنید.
نحوه نگهداری هویه
- اگر قصد استفاده طولانی از هویه دارید، بهتر است هر چند دقیقه یک‌بار به آن استراحت دهید. برای این کار می‌توانید دستگاه را خاموش کرده و یا آن را در حالت استراحت قرار دهید. در هویه‌های معمولی بهتر است پس از هر ۳۰ دقیقه استفاده، آن را خاموش کنید و مدت کوتاهی به آن استراحت دهید.
- در هنگام استفاده از دستگاه مراقب سیم هویه باشید تا دچار سوختگی و اتصالی نشود.
- برای سهولت در استفاده و همچنین عملکرد مناسب دستگاه، از پایه هویه استفاده کنید.
- سعی کنید از بالاترین دمای ممکن برای طولانی‌مدت از هویه استفاده نکنید.
- در هنگام کار با هویه و استفاده از رفرشر، سیم قلع و روغن لحیم از ماسک استفاده کنید. چرا که بو و بخار قلع تولید شده برای ریه‌ها و سلامتی انسان مضر می‌باشند.
جمع‌بندی
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، هویه‌ها ابزارهای ضروری برای هر لحیم‌کار، برق‌کار و علاقه‌مند به الکترونیک هستند. با یادگیری نحوه عیب‌یابی و تعمیر رایج‌ترین مشکلات هویه، می‌توانید عمر این ابزار ارزشمند را افزایش دهید و در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید.
به یاد داشته باشید که قبل از شروع هرگونه تعمیر، دفترچه راهنمای هویه خود را بررسی کنید و از اقداماتی که در آن ذکر نشده است خودداری کنید. اگر در تعمیر هویه خود احساس عدم اطمینان می‌کنید، از یک متخصص کمک بگیرید.
با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می‌توانید از هویه خود برای سال‌ها استفاده کنید و لحیم‌کاری‌های باکیفیت انجام دهید.
قطر سیم و تعداد دور سیمپیچی هویه تفنگی ولر را نیاز دارم