چگونه لحیم کاری را به صورت ایمن انجام دهیم؟

لحیم کاری چیست؟

لحیم کاری فرایندی است که در آن دو یا چند جسم فلزی با ذوب کردن و قراردادن یک فلز پرکننده به هم متصل می‌شوند. در این فرایند، فلز لحیم نقطه ذوب پایین‌تری از دو جسم دیگر دارد و برخلاف جوشکاری، در لحیم‌کاری فلز پایه ذوب نمی‌شود و فقط فلز پرکننده یا لحیم ذوب می‌شود.

لحیم کاری  به‌عنوان یک مهارت تخصصی در بسیاری از صنایع از جمله الکترونیک، ساخت‌وساز و تعمیرات محسوب شده و نیازمند دانش و تخصص در این زمینه است و در صورت نداشتن اطلاعات کافی در این زمینه و یا عدم رعایت نکات ایمنی ممکن است باعث بروز خسارات و صدمات جبران‌ناپذیری شود.

خطرات لحیم کاری

• خطرات ناشی از فلزات سنگین:

برخی از انواع لحیم حاوی فلزات سنگین مانند سرب هستند. سرب یک ماده سمی است که باعث ایجاد مشکلات سلامتی جدی از جمله آسیب به مغز و سیستم عصبی، آسیب به کلیه‌ها، سرطان و… می‌شود.

• خطرات ناشی از دود:

دود لحیم‌کاری نیز به دلیل دربرداشتن ذرات ریز فلزات سنگین، اسیدها و سایر مواد شیمیایی وارد ریه‌ها شده و باعث مشکلات ریوی و تنفسی می‌گردد.

• خطرات ناشی از سایر مواد شیمیایی:

علاوه بر سرب و دود، سایر مواد شیمیایی موجود در لحیم کاری نیز خطرناک هستند و باعث بروز مشکلات باروری، تحریک پوست و معضلات مادرزادی خواهند شد.

چگونه لحیم کاری را به‌صورت ایمن انجام دهیم؟

همان‌طور که اشاره کردیم لحیم‌کاری یک عمل کاربردی و  اساسی در بسیاری از صنایع است. بااین‌حال اگر به‌درستی انجام نشود، منجر به سوختگی، برق‌گرفتگی و حتی آتش‌سوزی نیز می‌گردد. در اینجا چند نکته برای انجام لحیم‌کاری ایمن آورده شده است:

1. از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کنید

حتماً از تجهیزات ایمنی مناسب، شامل عینک ایمنی، دستکش، پیش‌بند و ماسک استفاده نمایید. تا در برابر پاشش فلزمذاب، سوختگی و دود و بخارات مضر در امان باشید.

2. در یک منطقه دارای تهویه مناسب لحیم کاری کنید

دود و بخارات حاصل از لحیم کاری می‌توانند مضر باشند؛ بنابراین، حتماً در یک منطقه دارای تهویه مناسب لحیم‌کاری کنید و اگر امکان تهویه مناسب وجود ندارد، از یک هود دودکش استفاده نمایید.

3. از ابزار لحیم کاری مناسب استفاده کنید

• میزان قدرت بر حسب وات: ترجیحاً از ابزار لحیم‌کاری با حداقل 30 وات قدرت استفاده نمایید زیرا ابزارهای لحیم‌کاری با وات کم، زمان بیشتری برای گرم‌شدن نیاز دارند و در حفظ دما با مشکل مواجه می‌شوند.
• کنترل دما: پروژه‌های مختلف لحیم‌کاری نیاز به دماهای متفاوتی دارند.
• سازگاری نوک: نوک ابزار لحیم‌کاری باید قابل‌تعویض بوده و بتوان انواع نوک را که لبة متفاوتی دارند روی آن نصب نمود.
• پایه نگهدارنده: پایه نگهدارنده برای قراردادن ابزاری لحیم‌کاری داغ روی آن طراحی شده است.

4. از سیم لحیم مناسب استفاده کنید

سیم‌های لحیم‌کاری سیم‌هایی با نقطه ذوب پایین هستند که قابلیت ذوب همراه با آهن لحیم کاری را دارند و بسته به کاربرد و دمای لحیم کاری در انواع مختلفی موجود هستند.

5. لحیم کاری را در یک سطح صاف انجام دهید

سطح صاف برای لحیم کاری باعث افزایش تسلط شما به ابزار و مراحل لحیم شده و همچنین از لغزش آن جلوگیری می‌نماید.

6. پس از اتمام لحیم کاری، ابزارهای خود را تمیز کنید

پس از اتمام لحیم کاری، ابزارهای خود را تمیز کنید تا از جمع‌شدن سرب و سایر مواد مضر جلوگیری نمایید.

7. لحیم کاری را به‌آرامی انجام دهید

عمل لحیم کاری را بادقت و به‌آرامی انجام دهید تا از سوختن فلزات و تولید دودهای مضر پیشگیری نمایید.

نکاتی بیشتر برای انجام لحیم کاری ایمن

• پیش از شروع لحیم کاری، دستورالعمل‌های ایمنی دستگاه لحیم کاری خود را مطالعه نمایید.
• اگر مبتدی هستید، ابتدا روی پروژه‌های کوچک تمرین کنید تا مهارت خود را افزایش دهید.
• کودکان و حیوانات خانگی را از محل لحیم کاری دور نگهدارید.
• اگر در حین لحیم کاری احساس تنگی نفس یا هرگونه مشکل کردید، فوراً کار را متوقف کنید.
• از تماس لحیم با پوست خودداری کنید. ابزارهای لحیم داغ هستند و می‌توانند به پوست شما آسیب برسانند.
• از قراردادن لحیم کاری در معرض آب خودداری کنید؛ زیرا آب، خاصیت رسانایی داشته و باعث برق‌گرفتگی می‌شود.

لحیم کاری یک مهارت ارزشمند است که می‌تواند در بسیاری از زمینه‌ها مورداستفاده قرار گیرد. بااین‌حال، مهم است که لحیم کاری را به‌صورت ایمن انجام دهید تا از آسیب‌دیدن خود و دیگران جلوگیری نمایید.

لذا با رعایت نکات ایمنی ذکر شده در این مقاله، قادر هستید لحیم کاری را به‌صورت ایمن و موفقیت‌آمیز انجام داده و از نتایج آن لذت ببرید.