از جمله چسب‌هایی که در دماهای بالا و پایین کاربرد دارند و در تعمیرات به طور زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید به چسب سیلیکون اشاره کرد. این چسب‌ها به دلیل ترکیبات شیمیایی و مواد پلیمری موجود در خود از مقاومت بالایی برخوردار هستند و کاربردهای زیادی دارند. در این مطلب قصد داریم با چسب سیلیکون بیشتر آشنا شویم و به انواع آن اشاره داشته باشیم.
چسب سیلیکون چیست؟
چسب سیلیکون از انواع چسب‌های بر پایه سیلیکون است که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این چسب در مقایسه با دیگر چسب‌های پلیمری از ویژگی‌های خاصی برخوردار است و خصوصیات منحصربفردی دارد. از جمله ویژگی‌های مهم چسب سیلیکون میتوان به مقاومت بالا در برابر دما، رطوبت، اشعه ماورابنفش و خوردگی اشاره کرد. این خصوصیات باعث شده تا بتوان از چسب سیلیکون در شرایط مختلفی استفاده کرد و از عملکرد خوب آن بهره‌مند شد.
چسب سیلیکون قابلیت چسبیدن به انواع سطوح از جمله سطوح فلزی، پلاستیکی، شیشه، سرامیک و چوب را دارد و این یکی دیگر از خصوصیات این چسب به حساب می‌آید. در ساختار این چسب، پایه‌ای از مواد سیلیکون مورد استفاده قرار گرفته است که به عنوان ماده چسبنده عمل می‌کند. در کنار آن هم از مواد دیگری چون کاتالیزورها، تقویت کننده‌ها و ماده ضد چسب استفاده می‌شود. این ترکیبات باعث می‌شوند تا چسب سیلیکون خواص منحصربفردی پیدا کند و بتواند برای چسباندن به سطوح مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.
مقاومت چسب سیلیکون در برابر دماهای مختلف
در بخش قبلی اشاره کردیم که یکی از خصوصیات چسب سیلیکون، مقاومت بالا در برابر دماهای مختلف است. چسب سیلیکون در دمای بسیار پایین (-70 درجه سانتی گراد) و دماهای بسیار بالا (+200 درجه سانتی گراد) از مقاومت بسیار خوبی برخوردار است. حتی میتوان از این چسب به طور محدود و در زمان کوتاهی در دمای 300 درجه سانتی گراد نیز استفاده کرد. از طرفی تمام خواص چسب سیلیکون در این محدوده دمایی، یعنی از -70 الی +200 درجه سانتی گراد بدون تغییر باقی می‌ماند. همین موضوع باعث شده تا افراد زیادی در صنایع مختلف به جای دیگر چسب‌های پلیمری، از چسب سیلیکون استفاده نمایند.
مهمترین کاربردهای چسب سیلیکون
از مهمترین کاربردهای چسب سیلیکون میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- صنایع الکترونیک: در این صنایع از چسب سیلیکون به عنوان درزگیر و یا اتصال قطعات استفاده می‌شود.
- صنعت خودروسازی: در صنایع ماشین‌سازی و خودروسازی از این چسب برای ایجاد درزهای مقاوم در برابر آب و رطوبت و همچنین جلوگیری از نفوذ آب و هوا به داخل خودرو استفاده می‌شود. همچنین از چسب سیلیکون به عنوان یک عامل اتصال برای برخی از قطعات در موتور خودرو همچون واشر میتوان استفاده کرد.
- صنایع ساختمان‌سازی: در صنایع ساختمان از این چسب برای چسباندن پرده و کاغذ دیواری و یا درزگیری کف و دیوارها استفاده می‌شود. چسب سیلیکون عملکرد خوبی در درزبندی ترک‌ها دارد. به خصوص در نواحی چون اطراف سینک ظرفشویی و یا مناطق مرطوب، میتوان از چسب سیلیکون مقاوم در برابر آب استفاده کرد.
- لوازم خانگی و دستگاه‌های الکترونیکی: از چسب سیلیکون برای چسباندن کابل‌ها و حسگرها در جای خود نیز استفاده می‌شود.
کاربرد چسب سیلیکون در الکترونیک
چسب سیلیکون علاوه بر صنعت خودروسازی، صنعت پزشکی، صنعت ساختمان‌سازی و غیره، در صنعت الکترونیک نیز از کاربردهای زیادی برخوردار است. از متداولترین کاربردهای چسب سیلیکون در الکترونیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نصب و اتصال قطعات الکترونیکی: یکی از کاربردهای چسب سیلیکون در صنعت الکترونیک، نصب و چسباندن قطعات الکترونیکی است. برای مثال میتوان از این چسب برای اتصال بین قطعات مختلف و یا اتصال کابل‌ها به قطعات استفاده کرد.
- عایق برقی: چسب سیلیکون یک عایق هم محسوب می‌شود. برای همین میتواند در سیستم‌ها و قطعات الکترونیکی برای عایق کردن اجزای مختلف مورد استفاده قرار بگیرد. به طوری که این چسب میتواند به عنوان یک لایه عایق بر روی سوکت‌ها، ترانزیستورها و سایر قطعات استفاده شود.
- حفاظت از قطعات در برابر حرارت: از خصوصیات چسب سیلیکونی، مقاومت بالا در برابر حرارت است. برای همین میتوان برای سیستم‌ها و قطعات الکترونیکی جهت محافظت از دماهای بالا، از این چسب استفاده کرد.
- جذب لرزش و شوک: از دیگر کاربردهای چسب سیلیکون میتوان به حفاظت از قطعات الکترونیکی در برابر ضربه و لرزش اشاره کرد. این چسب میتواند در حفاظت از سیستم‌ها یا قطعاتی که ممکن است در حین لرزش و ضربه آسیب ببینند، نقش خوبی ایفا کند.
بررسی انواع چسب سیلیکون
چسب سیلیکون را در حالت کلی میتوان به دو دسته خنثی و اسیدی تقسیم کرد. همچنین در یک دسته‌بندی دیگر میتوان آن را به انواع حرارتی و نسوز، آینه‌ای و دیگر موارد تقسیم کرد.
1. چسب سیلیکون خنثی
چسب خنثی یا تک جزئی، برای خشک شدن به دمای 5 الی 40 درجه سانتی گراد و همچنین رطوبت 5 الی 95 درصد نیاز دارد. مدت زمان خشک شدن آن هم بستگی به ضخامت چسب دارد. هر چقدر مقدار ضخامت آن بیشتر باشد، زمان بیشتری برای خشک شدن آن لازم خواهد بود. از این چسب برای موارد مختلفی از جمله چسباندن پلاستیک، فلز، شیشه، بتن و آجر میتوان استفاده کرد. همچنین چسب‌های با فرمولاسیون ویژه میتوانند در صنعت هوافضا و هواپیماسازی مورد استفاده قرار بگیرند.
2. چسب سیلیکون اسیدی
چسب سیلیکون اسیدی یا دو جزئی، از انواع مختلفی برخوردار است که هر یک از آنها کاربرد و ویژگی‌های خاصی دارند. این دسته از چسب‌های سیلیکونی نسبت به نوع تک جزئی استحکام بیشتری دارند و سریع‌تر خشک می‌شوند. بیشترین کاربرد آنها هم درزگیری پنجره و مواردی چون ساخت آکواریوم، درزگیری، کارهای تزئیناتی، کابینت‌سازی و غیره است.
3. چسب سیلیکون حرارتی
این چسب از دیگر انواع چسب سیلیکون است که میتواند درجه حرارت‌های بالا را به خوبی تحمل نماید. همچنین چسب سیلیکون حرارتی و نسوز، نسبت به لرزش و شوک مقاوم است و میتواند از قطعات حساس نسبت به ضربه و لرزش محافظت نماید. از جمله کاربردهای چسب سیلیکون حرارتی میتوان به اتصال لوازمی چون سوپاپ‌ها، پمپ‌های سوخت در خودرو و محفظه‌های ترموستات اشاره کرد. همچنین این چسب‌ها برای آب‌بندی انواع واشر و عایق کابل کاربرد دارند.
4. چسب سیلیکون مخصوص آکواریوم
شرکت‌های تولید کننده چسب سیلیکون، یک سری از این چسب‌ها را با حالت اسیدی کمتر تولید می‌کنند تا بتوان از آنها برای چسباندن شیشه آکواریوم استفاده کرد. این چسب‌ها به دلیل اینکه در مجاورت ماهیان قرار دارند و برای آبزیان حالت مسمومیت ایجاد نمی‌کنند، به چسب سیلیکون مخصوص آکواریوم ماهی مشهور شده‌اند.
5. چسب سیلیکون آینه
این دسته از چسب‌های سیلیکونی برای چسباندن آینه با انواع سطوح کاربرد دارند. ویژگی قابل توجه آنها این است که زمانی که به آینه زده می‌شوند، جیوه آینه را از بین نمی‌برند. برای همین بهتر است به جای استفاده از چسب‌های نامرغوبی که سبب از بین رفتن جیوه آینه و کدر شدن آن می‌شوند، از چسب سیلیکون آینه استفاده شود.
تفاوت چسب سیلیکون و خمیر سیلیکون
یکی از لوازم کاربردی در صنعت الکترونیک و لحیم کاری، خمیر سیلیکون است. خمیر سیلیکون یا خمیر حرارتی، یک ماده خمیری شکل رسانای گرما است که بین پردازنده و هیت سینک قرار می‌گیرد. این خمیر باعث انتقال حرارت از قطعه گرمازا به قطعه گرماگیر می‌شود و دمای آن را کاهش می‌دهد. برای همین خمیر سیلیکون با چسب سیلیکون تفاوت دارد. چسب سیلیکون ماهیتی شبیه به خمیر سیلیکون دارد و تفاوت اصلی آن در خاصیت چسبندگی است. برای پاک کردن آن هم باید از حلال چسب هیت سینک استفاده شود.
نحوه استفاده از چسب سیلیکون به چه صورت است؟
برای استفاده صحیح از چسب سیلیکون به موارد زیر توجه داشته باشید و نکات مهم در این رابطه را در نظر بگیرید:
- تمیز کردن سطح: در ابتدا باید سطح مورد نظر را به خوبی تمیز و خشک نمایید. برای تمیز کردن سطح هم میتوانید از آب و یا اسپری مخصوص سطح استفاده کنید تا هرگونه آلودگی و روغن از روی سطح پاک شود.
- آماده کردن چسب: یک برش از چسب را با استفاده از ابزاری چون چاقو آماده کنید.
- قرار دادن چسب: چسب را بر روی سطح مورد نظر قرار دهید. برای این کار میتوانید از ابزارهایی چون سرنگ یا پیستول استفاده کنید تا چسب راحت‌تر روی محل قرار بگیرد.
- اعمال فشار: پس از قرار دادن چسب باید مقداری فشار به آن اعمال کنید. فشار را میتوانید به صورت دستی و یا با استفاده از ابزارها انجام دهید. این کار برای این است که هوای داخل چسب به خوبی بسته شود.
- خشک شدن چسب: چسب سیلیکون بسته به نوع و ضخامت، نیاز به بازه زمانی خاصی برای خشک شدن دارد. برای همین باید تا زمان خشک شدن کامل چسب صبر کنید و قبل از استفاده از خشک بودن آن مطمئن شوید. معمولا چسب سیلیکون در بازه زمانی 24 الی 48 ساعت خشک می‌شود. با این حال ممکن است برخی از چسب‌ها نیاز به زمان بیشتری برای خشک و سفت شدن داشته باشند. پس به این موضوع توجه داشته باشید.
جمع بندی
چسب سیلیکون یکی از چسب‌های پلیمری پرکاربرد است که در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این چسب بر اساس مواد سیلیکون ساخته شده است و از ویژگی‌های منحصربفردی چون مقاومت در برابر دماهای بالا و پایین، حرارت، نور و مواد شیمیایی برخوردار می‌باشد. از انواع چسب سیلیکون هم میتوان به چسب سیلیکون تک جزئی، دو جزئی یا اسیدی، چسب سیلیکون حرارتی و نسوز و چسب سیلیکون آینه اشاره کرد.
یک نظر در “انواع چسب سیلیکون”