زمانی که صحبت از لحیم کاری و استفاده از هویه می‌شود، ذهن بیشتر افراد به سمت اتصال قطعات و مواد فلزی می‌رود؛ در صورتی که از هویه میتوان جهت جوش پلاستیک نیز استفاده کرد. نحوه جوش پلاستیک با هویه کمی متفاوت بوده و باید برای انجام آن به نکات زیادی توجه کرد. در این مطلب به بررسی این نکات و نحوه جوش پلاستیک توسط ابزار هویه خواهیم پرداخت.
آشنایی با انواع مواد پلیمری و پلاستیک‌ها
پلاستیک‌ها جزو زیرمجموعه مواد پلیمری و مواد مصنوعی هستند. مواد پلیمری خود به دو دسته کلی زیر تقسیم می‌شوند:
-
ترموست‌ها
ترموست‌ها جزو مواد گرماسخت هستند و در حالت اولیه به شکل مایع هستند. در صورتی که به این مواد که به رزین نیز معروفند گرما داده شود، به شکل جامد تغییر پیدا می‌کنند. زمانی که رزین‌ها به شکل جامد در می‌آیند، دیگر قابل بازگشت به حالت مایع نیستند. در واقع این مواد را نمیتوان بازیافت کرد و از آنها مجددا استفاده کرد.
-
ترموپلاستیک‌ها
ترموپلاستیک‌ها یا پلاستیک‌ها دسته دیگری از مواد پلیمری هستند که گرما نرم می‌باشند. این مواد برعکس مواد ترموست‌ها هستند و در حالت اولیه شکل جامد دارند. به ترموپلاستیک‌ها گرانول نیز گفته می‌شود. زمانی که به گرانول‌ها گرما داده می‌شود، از حالت جامد به حالت مایع تغییر شکل پیدا می‌کنند. همچنین به محض اینکه آن را سرد کنید، به شکل جامد خود بازمی‌گردد. برای همین است که گفته می‌شود پلاستیک‌ها قابل بازیافتند و میتوان آنها را چندین بار از حالت مایع به جامد و بالعکس تبدیل کرد.
منظور از جوش پلاستیک چیست؟
حال که با پلاستیک‌ها آشنا شدید، بهتر است با تعریف جوش پلاستیک نیز آشنا شوید. جوش پلاستیک به معنای ایجاد اتصال از نوع پیوند مولکولی، بین دو پلاستیک سازگار با هم است. در واقع با استفاده از جوش پلاستیک میتوان دو نوع پلاستیک که با هم سازگاری دارند را به هم مرتبط کرد. این ارتباط از طریق ایجاد پیوند مولکولی شکل می‌گیرد. البته تعداد پلاستیک‌ها محدود به 2 عدد نبوده و میتوان چندین پلاستیک را در این روش به هم متصل کرد. جوشی که در این بین به وجود می‌آید، از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است. برای ایجاد جوش پلاستیک باید سه مرحله فشار دادن، گرم کردن و سرد شدن را پشت سر گذاشت. هر کدام از این مراحل شرایط خاص خود را دارند و باید به طور اصولی مورد انجام قرار بگیرند.
مراحل جوش پلاستیک با هویه
زمانی که پوشش پلاستیکی یک جسم ترک خورده و آسیب می‌بیند، برخی از افراد به سادگی آن را با یک پوشش جدید جایگزین می‌کنند. در صورتی که پلاستیک ماده‌ای چکش خوار و نرم و قابل انعطاف است. به این معنا که میتوان آن را مجددا با استفاده از ذوب کردن، همچون روز اول درآورد. برای این کار باید کمی تمرین کرد تا بتوان به جوش پلاستیک صاف و یکدستی دست پیدا کرد. در صورتی که در خانه هویه دارید، میتوانید به راحتی به جوش پلاستیک با استفاده از هویه بپردازید. مراحل کار هم به شرح زیر می‌باشد:
-
مرحله اول
در صورت لزوم، پلاستیک را با استفاده از آب و صابون شستشو دهید. این کار باعث می‌شود تا سطح کار برای جوش تمیز شود و هیچ مانعی برای اتصال و جوش خوردن وجود نداشته باشد.
-
مرحله دوم
پس از آنکه جسم پلاستیکی را آماده کردید، باید به سراغ هویه خود بروید. فرقی نمی‌کند که هویه از نوع معمولی است یا تفنگی. هویه خود را به برق بزنید تا با افزایش دما، برای شروع کار آماده شود. زمانی که نوک هویه گرم شده و از خود حرارت ساطع کرد، میتوانید به سراغ مرحله بعد بروید.
-
مرحله سوم
دو تکه پلاستیک را به هم فشار دهید. سپس نوک هویه را به جلو و عقب روی درز تکه‌ها قرار دهید تا پلاستیک‌ها تا حدودی ذوب شوند. زمانی که مواد پلاستیکی گرم و نرم می‌شوند، باید آنها را طوری تنظیم کرد که در جای مناسب قرار داشته باشند تا جوش پلاستیکی با کیفیت بیشتری صورت گیرد.
-
مرحله چهارم
در مرحله آخر در صورت نیاز میتوانید تکه پلاستیک کوچکی در امتداد درز قرار دهید تا جوش تقویت و مستحکم‌تر شود. برای این کار باید قطعه کوچک را روی درز قرار دهید و سپس با نوک هویه گرم آن را ذوب کنید تا به حالت مایع درآید. پلاستیک ذوب شده را با نوک هویه به طور مساوی در امتداد درز پخش کنید. زمانی که محل جوش به خوبی سفت و خنک شود، میتوانید با استفاده از ابزاری چون سنباده آن را مسطح نمایید. به این صورت که لبه‌های جوش داده شده را مقداری سنباده بزنید که از حالت دندانه دار خارج شوند.
آشنایی با روش‌های اتصال پلاستیک
اتصال پلاستیک‌ها از طریق روش‌های مختلفی قابل انجام است که در اینجا به چند مورد مهم آن اشاره می‌کنیم:
-
اتصال پلاستیک‌ها از طریق چسب
برای اتصال پلاستیک‌ها به هم میتوان از چسب‌های مخصوصی استفاده کرد. در واقع چسب‌های محدودی در بازار وجود دارند که برای اتصال پلاستیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این چسب‌ها قیمت بالایی دارند و خیلی مقرون به صرفه نیستند. برای همین بیشتر افراد از سایر روش‌های اتصال و جوش پلاستیک استفاده می‌کنند. لازم به ذکر است که اتصال پلاستیک‌ها با چسب، بیشتر در مصارف صنعتی یا تعمیر قطعات پلاستیکی کاربرد دارد.
-
اتصال پلاستیک‌ها از طریق روش‌های مکانیکی چون پیچ و پرچ
یکی دیگر از روش‌های اتصال پلاستیک‌ها، استفاده از روش‌های مکانیکی مانند پیچ و پرچ است. این روش نیز محدودیت‌هایی دارد و برای تمام مواقع قابل استفاده نمی‌باشد. برای مثال در مخازن آب رادیاتور ماشین‌ها و لوله‌های آب پلاستیکی نمیتوان از روش مکانیکی استفاده کرد. همچنین از آنجایی که جوش حاصل شده در این روش از ظاهر خوبی برخوردار نیست، برای قطعاتی که در معرض دید هستند از این روش استفاده نمی‌شود.
-
اتصال پلاستیک‌ها از طریق دستگاه‌های جوش و حرارت
سومین روش که پر کاربردترین روش اتصال است، اتصال از طریق حرارت و دستگاه‌های جوش می‌باشد. از روش اتصال حرارتی برای طیف وسیعی از پلاستیک‌ها استفاده می‌شود و طی آن چندین پلاستیک با استحکام بالا به هم جوش می‌خورند. این روش خود به شیوه‌های گوناگونی قابل انجام است که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم.
- جوش پلاستیک‌ها با گاز داغ: استفاده از گاز داغ جهت جوش پلاستیک‌ها، یکی از روش‌های مرسوم است. از این روش بیشتر برای تعمیر قطعات پلاستیکی شکسته، اتصال قطعات پلاستیکی هم جنس و … استفاده می‌شود. برای استفاده از این روش باید یک دستگاه گاز داغ و مفتول جوش پلاستیکی در اختیار داشته باشید.
- جوش پلاستیک‌ها با ابزارهای داغ: برای استفاده از این روش نیز باید از دستگاه‌های مخصوصی برخوردار باشید. استفاده از ابزارهای داغ جهت جوش پلاستیک بیشتر برای اتصال ورق‌های پلاستیکی، لوله‌های پلاستیکی و ورق‌های نازک از جنس PVC و پلی پروپیلن کاربرد دارد.
- جوش پلاستیک‌ها از طریق اولتراسونیک یا فراصوتی: در این روش باید ابزارهای خاصی را در اختیار داشته باشید. این روش جوش، بیشتر برای ساخت قسمت‌های برقی خودروها، اسباب‌بازی‌ها و تجهیزات برقی کاربرد دارد.
- جوش پلاستیک‌ها از طریق هویه: آخرین روش اتصال که موضوع مورد بحث ما است، جوش پلاستیک از طریق هویه است. این روش بیشتر برای اموری چون تعمیر بدنه پلاستیکی لوازم خانگی و صنعتی، تعمیر قطعات پلاستیکی شکسته مانند سپر خودروها، تعمیر قطعات شکسته موتورسیکلت‌ها، کامیون‌ها و … کاربرد دارد.
علاوه بر 4 روش بالا که جزو روش‌های اصلی جوش پلاستیک هستند، روش‌های دیگری نیز وجود دارد. برخی از این روش‌ها منسوخ شده‌اند و دیگر از آنها استفاده‌ای نمی‌شوند. از دیگر روش‌های جوش پلاستیک میتوان به جوش اصطکاکی یا چرخشی، جوش القایی، جوش دی الکتریکی یا فرکانس بالا، جوش لیزر عبوری، جوش لیزر دیود، جوش لیزر دی اکسید کربن و جوش مادون قرمز اشاره کرد.
نحوه جوش پلاستیک با هویه به چه صورت است؟
همانطور که گفته شد یکی از روش‌های اتصال پلاستیک‌ها از طریق ابزارهای حرارتی، استفاده از هویه است. هویه‌ها کاربرد زیادی در صنعت جوش دارند و بیشتر جهت لحیم کاری قطعات فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما از این ابزارها میتوان جهت جوش پلاستیک‌ها نیز استفاده کرد. برای این کار باید یک هویه مناسب در اختیار داشته باشید. بیشتر از هویه‌های قلمی و توان پایین جهت این کار استفاده می‌شود. پس از آماده کردن هویه مناسب، باید قطعه شکسته پلاستیک را بر روی یک سطح صاف قرار دهید. این قطعه میتواند بخشی از بدنه یک وسیله خانگی مانند پایه جارو برقی باشد. پس از آن هویه را به برق بزنید تا به خوبی داغ شود. سپس با قرار دادن هویه در محل شکسته و اعمال حرارت به آن، جوش پلاستیک را به خوبی برقرار کنید. سطح پلاستیک هویه کاری شده، معمولا از ظاهری بدشکل برخوردار است. برای همین در پایان کار باید به وسیله ابزارهایی چون سمباده سفت و همچنین نرم، سطح آن را یکنواخت و صاف کرد. این کار را باید تا زمانی انجام دهید که سطح نهایی ظاهری چون روز اول پیدا کند. در نهایت قطعه پلاستیک شکسته شما به خوبی ترمیم شده و آماده استفاده مجدد می‌باشد.
هویه مناسب جوش پلاستیک را از کجا بخریم؟
در صورتی که از هویه مناسب جهت جوش پلاستیک برخوردار نیستید، میتوانید آن را از فروشگاه گیت الکترونیک با قیمت مناسب خریداری نمایید. در این فروشگاه انواع هویه با توان‌های مختلف به فروش می‌رسد. همچنین انواع لوازم جانبی هویه نظیر نوک هویه و المنت هویه نیز در این فروشگاه قابل خرید است. بنابراین کافیست به بخش هویه‌های موجود در فروشگاه سری بزنید و هویه مورد نظرتان را جهت جوش پلاستیک خریداری کنید. کلیه هویه‌های فروشگاه از کیفیت مناسبی برخوردارند و با ضمانت کیفیت به فروش می‌رسند.
چند نکته مهم برای جوش پلاستیک با هویه
- در صورتی که برای اولین بار است که قصد جوش پلاستیک با هویه را دارید، بهتر است این کار را بر روی یک تکه پلاستیکی به صورت آزمایشی انجام دهید تا در آن کمی تسلط پیدا کنید.
- برای رسیدن به جوش با کیفیت باید ترک‌ها را در موقعیت صحیحی قرار دهید. اگر قصد دارید یک ترک بر روی وسیله پلاستیکی را جوش دهید، باید ترک‌ها را روی هم فشار دهید و در همان موقعیت نگه دارید. اگر هم قصد دارید دو تکه پلاستیکی مختلف را به هم جوش دهید، آنها را بر روی یک سطح مناسب گذاشته و ثابت نگه دارید.
- در صورتی که هویه از قابلیت تنظیم دما برخوردار است، میتوانید کار را با دمای پایین‌تری چون 210 درجه سانتی گراد شروع نمایید.
جمع بندی
هویه از ابزارهای بسیار پر کاربرد جهت لحیم کاری است. از این وسیله علاوه بر لحیم و اتصال قطعات فلزی، برای جوش پلاستیک نیز میتوان استفاده کرد. جوش پلاستیک به روش‌های گوناگونی همچون اتصال از طریق گاز داغ، ابزارهای داغ، اولتراسونیک یا فراصوتی و هویه قابل انجام است. برای جوش پلاستیک با هویه باید یک هویه مناسب در اختیار داشته باشید و توسط آن بخش‌های شکسته و آسیب دیده را ترمیم نمایید. از هویه بیشتر برای اموری چون تعمیر بدنه پلاستیکی لوازم خانگی و صنعتی، تعمیر قطعات پلاستیکی شکسته مانند سپر خودروها، تعمیر قطعات شکسته موتورسیکلت‌ها و کامیون‌ها استفاده می‌شود.
سوالات متداول
1. جوش پلاستیک چه کاربردی دارد؟
از طریق جوش پلاستیک میتوان دو پلاستیک سازگار با هم را به هم متصل کرد. همچنین امکان اتصال چندین پلاستیک به هم از این طریق وجود دارد.
2. کدام هویه برای جوش پلاستیک مناسبتر است؟
هویه‌های قلمی و توان پایین جهت انجام این کار مناسبتر می‌باشند.
3. بهترین دما برای جوش پلاستیک چقدر است؟
در صورتی که هویه‌تان از قابلیت تنظیم دما برخوردار است، میتوانید کار را با دمای پایین همچون 210 درجه سانتی گراد شروع کنید.
سلام
اما با هویه میتوان مخزن آب پلی اتیلن که ترک دارد جوشکاری کرد؟
ممنونم اگر راهنمایی کنید
سلام
من یه کتری برقی خیلی خاص دارم که کف قوری پلاستیکی زیبای اون که بهش
جفت میشه…گویا سرد و گرم شده..یه
ترک مویی برداشته که اب درش نمیمونه!
خیلی ممنون میشم راهنمایی موثر کنید که بشه اون ترک رو جوش داد.