آیا لحیم کاری بر روی آلیاژ مس تاثیری دارد

لحیم کاری یکی از فرایندهای بسیار مهم در صنعت الکترونیک است که برای انجام آن باید به نوع فلز توجه زیادی شود. در حقیقت برای اینکه این فرایند از تاثیر و فایده زیادی برخوردار باشد، باید به پروژه و نوع فلزی که با آن کار می‌شود، توجه شود؛ چرا که همه فلزات قابل لحیم کاری نیستند و نمیتوان از این فرایند برای اتصال آنها استفاده کرد. در این مطلب قرار است به این موضوع بپردازیم که آیا لحیم کاری بر روی آلیاژ مس تاثیری دارد و میتوان از این طریق آن را ذوب کرد یا خیر؟

آیا میتوان تمام فلزات را لحیم کاری کرد؟

در یکی از مطالب پیشین راجع به فلزهای قابل لحیم کاری صحبت کردیم. همانطور که اشاره داشتیم، تمامی فلزات قابل لحیم کاری نیستند و این فرایند بر روی تمام آنها اثربخش نمی‌باشد. برای همین افرادی که در این حوزه مشغول به فعالیت هستند، باید با انواع فلزات قابل لحیم کاری آشنایی داشته باشند تا بتوانند از این فرایند برای اتصال آنها استفاده نمایند. فلزات مختلف دارای ترکیبات متفاوتی هستند که تأثیر قابل توجهی بر فرآیند لحیم کاری دارند. برخی از افراد تازه کار تصور دارند که لحیم کاری را میتوان برای تعمیر هر قطعه فلزی استفاده کرد و از آن جهت اتصال قطعات مختلف استفاده نمود. در صورتی که این موضوع درست نبوده و برای برخی از فلزات باید از روش‌های اتصال دیگری استفاده کرد. حال سوالی که مطرح است و قرار است در این مطلب به آن بپردازیم، این است که آیا لحیم کاری می‌تواند منجر به ذوب مس شود؟ در ادامه به پاسخ این سوال خواهیم پرداخت.

خصوصیات آلیاژ مس

مس یکی از آلیاژهای گران‌بهایی است که از ویژگی‌هایی چون رسانای الکتریکی، حرارت بالا و دوام زیاد برخوردار است. برای همین است که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. مس پس از نقره، از بالاترین رسانایی الکتریکی برخوردار است؛ اما از آنجایی که قیمت مناسب‌تری نسبت به آن دارد، بیشتر از مس برای سیم‌های برق و موارد این چنینی استفاده می‌شود. آلیاژ مس جزو آلیاژهایی است که به راحتی قابل لحیم کاری است و از آن در ساخت بسیاری از ظروف و مواد تزئینی استفاده می‌شود. این آلیاژ همچون برنج، فولاد و برنز به خودی خود پیوندهای فیزیکی یا شیمیایی قوی ایجاد می‌کند و سبب اتصال پایداری می‌شود.

لحیم کاری مس به چه شرایطی نیاز دارد؟

لحیم کاری از اموری است که در ابتدا ساده به نظر می‌رسد؛ اما برای انجام آن در بهترین حالت ممکن، نیاز به تخصص و تبحر زیادی می‌باشد. بیشتر افرادی که به لحیم کاری مشغول هستند، از آن برای ایجاد اتصال بین قطعات و برد الکترونیکی و ایجاد اشکال هنری همچون زیورالات استفاده می‌کنند. همچنین برخی افراد برای تعمیر اسباب بازی‌ها و سایر وسایل الکتریکی، به سراغ فرایند لحیم کاری می‌روند. برای لحیم کاری هر یک از فلزات و آلیاژها، باید نسبت به قوانین و نکات مربوط به آن مطلع بود. لحیم کاری مس نیز شرایط و قوانین خاص خود را دارد و باید پیش از شروع به لحیم کاری مس، این موارد را در نظر گرفت. لحیم کاری مس کار حساسی بوده و باید حین انجام آن بسیار مراقب بود. توجه داشته باشید چه در حال لحیم کاری یک برد یا یک قطعه زیورآلات مسی باشید، اصول اولیه لحیم کاری در آنها یکسان است. اما برای لحیم و جوش لوله‌های مسی باید به مواردی که در ادامه اشاره می‌شود، توجه داشته باشید.

موارد مهم در اتصال و لحیم لوله‌های مسی

• قطر مناسب لوله مسی خود را بدست آورید

معمولاً لوله‌های مسی مورد استفاده در لوله‌کشی، دارای قطر خارجی 0.125 اینچ می‌باشند. اگر در حین کار بر روی پروژه خود نیاز به برش لوله مسی داشتید، باید از کاتر لوله برای آن استفاده کنید. لوله مسی خود را به درستی ببندید و سپس کاتر را در اطراف لوله بچرخانید تا لوله به درستی برش داده شود.

• به ضخامت لوله مسی توجه داشته باشید

مطمئن شوید که لوله مسی شما، از ضخامت دیواره مناسبی برای پروژه برخوردار است. لوله‌های مسی با اندازه اسمی، اغلب در 4 وزن مختلف و ضخامت دیواره متفاوت موجود هستند و دارای کد رنگی می‌باشند. برای همین هنگام شروع کار، به این مورد نیز توجه داشته باشید.

• از لحیم مناسب استفاده کنید

قبل از شروع لحیم کاری لوله مسی، باید لحیم مناسبی را برای کار انتخاب نمایید. لحیم کاری بدون سرب برای استفاده در لوله‌های آب بهترین گزینه خواهد بود. از آنجایی که سرب آلیاژی خطرناک و سمی برای بدن است، بهتر است برای لحیم لوله‌های مسی آب مورد استفاده قرار نگیرد. بهترین لحیم برای لوله‌های مسی، نسبت 95/5 درصد است که در آن آلیاژ قلع 95 درصد و آلیاژ آنتیموان، مس یا نقره 5 درصد می‌باشد.

• فلاکس مناسب برای لحیم کاری مس تهیه کنید

همانند لحیم کاری سایر فلزات، در لحیم کاری مس نیز نیاز به فلاکس مناسب است. فلاکس برای تمیز کردن و پوشاندن سطح مس قبل از مونتاژ و لحیم کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. زمانی که از این ماده بر روی سطح مسی استفاده می‌شود، هنگام اعمال گرما و حرارت، فلاکس موجب تمیز شدن بیشتر سطوح مسی می‌شود. این عمل باعث می‌شود تا مواد زائد بر روی سطوح مسی پاک شوند و از بروز اکسیداسیون جلوگیری شود. همچنین فلاکس به مرطوب ماندن سطح در حین لحیم کاری و افزایش کیفیت آن کمک زیادی می‌نماید.

• از منبع گرمای مناسب برای این کار استفاده کنید

معمولا یک هویه معمولی، از حرارت و گرمای کافی برای لوله مسی برخوردار نمی‌باشد. از این رو برای این کار به یک منبع حرارتی نیاز است تا خروجی و گرمای کافی ارائه دهد. منبع حرارتی باید لوله و اتصالات مسی مونتاژ شده را تا دمایی بالاتر از نقطه ذوب لحیم پر کننده گرم نماید. به طور معمول این دستگاه باید بین 400 تا 500 درجه فارنهایت قابلیت گرما و حرارت داشته باشد.

مراحل آموزش لحیم کاری لوله مسی

برای انجام لحیم کاری لوله مسی بهتر است مراحل زیر را به ترتیب دنبال کنید.

• آماده‌سازی لوله‌های مسی

در اولین مرحله باید از شر پوشش اکسید روی لوله‌های مسی خلاص شوید. ممکن است برای این کار نیاز به کاغذ سنباده یا هر وسیله مخصوصی که برای این کار مناسب است، نیاز داشته باشید. لایه اکسید شده باید کاملاً برداشته شود و اطمینان حاصل شود که هیچ گونه گریس، کثیفی، روغن و هر مانعی بر روی سطوح وجود نداشته باشد. اگر به این مورد بی‌توجهی شود، در نهایت یک مفصل نشتی روی لوله به وجود خواهد آمد.

• استفاده از فلاکس

هنگامی که سطوح مسی را از اکسید و مواد اضافی پاک کردید، باید بلافاصله پس از تمیزکاری از فلاکس استفاده نمایید. برای این کار مقداری از فلاکس را بردارید و آن را در خارج و مقداری در داخل لوله اعمال کنید.

• ذوب شدن مس

منبع حرارتی مورد استفاده را به سمت محل اتصال مس هدایت کنید. با استفاده از لحیم مناسب، به این کار ادامه دهید تا لحیم کاملا حلقه اتصال را بپوشاند.

• پاک کردن لحیم‌های اضافی

پس از اتمام کار و زمانی که لحیم همچنان داغ است، بهتر است به برطرف کردن لحیم‌های اضافی بپردازید. برای این کار می‌توانید از یک پارچه نخی تمیز و خشک استفاده کنید. در نهایت برای اینکه لحیم در جای خود سفت و خنک شود، می‌توانید از اسپری آب مخصوص استفاده نمایید. این حرکت باعث می‌شود تا از حرکت مفصل و نشتی در آینده جلوگیری شود.

چند نکته که باید هنگام لحیم کاری مس به آن توجه داشته باشید

زمانی که صحبت از لحیم کاری مس باشد، باید اطمینان حاصل کنید که ماده لحیم کاری از نقطه ذوب کمتری نسبت به مس برخوردار باشد. در غیر این صورت لوله مسی قبل از اینکه لحیم شما ذوب شود، ذوب خواهد شد. برای همین توجه به این نکته ضروری بوده و باید به آن توجه زیادی شود. در مقایسه با فلزات دیگر، لحیم کاری مس نسبتاً آسان است و حتی یک فرد تازه کار می‌تواند کل فرآیند را در کوتاهترین زمان یاد بگیرد. برای اینکه بتوانید مفصل محکم و کاملی در لوله‌های مسی داشته باشید، به دستورالعمل‌هایی که در بخش قبلی اشاره شد، توجه داشته باشید. نکته پایانی این که در لحیم کاری مس به تجهیزات ایمنی هم توجه داشته باشید. از آنجایی که این فرایند دود و بخارهای زیادی تولید می‌کند، باید یک تهویه مناسب در محیط کار در نظر گرفته شود.

جمع بندی

همانطور که اشاره شد مس جزو آلیاژها و فلزهایی است که میتواند مورد لحیم کاری قرار بگیرد. برای اتصال لوله‌های مسی، هویه ابزار کارآمدی نبوده و باید از دستگاهی چون مشعل پروپان برای آن استفاده شود. با مشعل پروپان، گرم کردن لوله مسی تا دمای مورد نیاز در مقایسه با هویه لحیم کاری نسبتا آسان است. همچنین همیشه به یاد داشته باشید که قبل از کار بر روی لوله مسی، از شر لایه اکسید شده خلاص شوید. این به جلوگیری از هرگونه نشتی احتمالی در آینده کمک کرده و باعث ایجاد یک اتصال قوی و قابل اعتماد می‌شود. برای این کار پس از پاک کردن پوشش اکسید روی مس، از فلاکس استفاده کنید و سطح خارجی و داخلی را با آن پوشش دهید.