یکی از لوازمهای کاربردی در اتصال اجزای الکترونیکی و قطعات، هیتر و هویه است. هیتر وسیلهای است که از کنترلگر دما برخوردار است و دارای اجزایی چون نمایشگر، هویه، منبع تغذیه و نازل قابل تنظیم دما میباشد. حال برای اینکه بتوان از هیتر به شکل مطلوبی استفاده کرد، باید طرز کار با آن را بلد بوده و آن را در حالت مناسبی تنظیم کرد. در ادامه مطلب با این دستگاهها بیشتر آشنا شده و به کاربرد و طرز استفاده از هیتر اشاره خواهیم داشت.
هیتر چه دستگاهی است؟
همانطور که اشاره کردیم هیتر یکی از دستگاههای کاربردی در صنعت الکترونیک است که بیشتر افراد تعمیر کار موبایل با آن آشنایی دارند. این دستگاه از کنترلگر دما و حرارت برخوردار است و دارای اجزای مهمی چون نازل، نمایشگر، منبع تغذیه و هویه میباشد. اغلب آنها هم از محدوده دمای بین 100 الی 480 درجه سانتی گراد برخوردار هستند و کاربر میتواند با توجه به قطعه و پروژه آن را در دمای دلخواه خود تنظیم نماید. جهت تنظیم دما هم باید دکمه ولوم روی صفحه را چرخانده تا دما افزایش یا کاهش پیدا کند. زمانی که دمای دستگاه به میزان مورد نظر برسد، چراغ چشمک زن آن شروع به چشمک زدن میکند و دستگاه آماده به کار میشود.
در رابطه با نازل هیتر باید اشاره شود که این جز از دستگاه، هوای گرم را با فشار زیاد به سمت بیرون منتقل میکند. نازلها هم دو نوع کوچک و بزرگ دارند که نوع کوچک آنها برای قطعات کوچک و نوع بزرگ آنها مناسب قطعات بزرگ است. هویه هم از دیگر اجزای این دستگاهها است که به آن متصل شده و دمای آن به وسیله همان دکمه ولوم چرخشی کم و زیاد میشود. این یعنی با دستگاه هیتر و هویه میتوان آن را روی دمای دلخواه تنظیم کرده و با آسودگی خاطر بیشتری به کار بر روی قطعات پرداخت.
ساختار هیتر هویه به چه صورت است؟
دستگاه هیتر و هویه در حالت کلی به دو بخش تقسیم میشود که در آن یک ایستگاه با تمام کنترلرها برای تنظیم دما و جریان هوا و یک قطعه دستی برای کویل گرمایشی جهت آزاد کردن هوای گرم به کار برده میشود. در این دستگاهها یک المنت حرارتی که اغلب از جنس سرامیک است، در داخل قطعه دستی وجود دارد و سبب ایجاد هوای گرم میشود. حال مکانیزم این قطعات به این صورت است که هوای سرد از ایستگاه به سمت قطعه دستی جریان پیدا کرده و با تماس با کویل گرم میشود. پس از آن هم هوای گرم از دستگاه خارج میگردد.
مهمترین کاربرد هیتر و هویه
بیشترین کاربرد هیتر و هویه در لحیم کاری و برداشتن قطعات در مدت زمان اندک با دقت بسیار زیاد است. این دستگاهها در صنعت تعمیرات موبایلی بسیار کاربردی هستند و برای کار بر روی قطعاتی چون آی سیها، BGAها و PLCCها مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین این قطعات برای حذف مواد چسبنده از سطوح و لحیم کاری قطعات الکترونیکی استفاده میشوند.
مراحل استفاده از هیتر و هویه
حال که با هیتر هویه و کاربرد آن آشنا شدیم، بهتر است به سراغ روش استفاده از آن برویم. مراحل استفاده از هیتر و هویه لحیم کاری به شرح زیر است:
1- آماده کردن دستگاه و نازل
سر نازل مورد نظر را انتخاب کنید و آن را به دسته متصل نمایید. با یک پیچ گوشتی هم پیچهای آن را محکم ببندید تا به خوبی در جای خود سفت شود.
2- اتصال دستگاه به برق
دستگاه را به برق وصل کنید تا آماده به کار شود. معمولا پس از اتصال به برق، دستگاه باید خیلی زود گرم شود و نباید زمان زیادی برای آن صرف شود. البته این موضوع به کیفیت دستگاه هم ربط دارد. هر چقدر کیفیت دستگاه بیشتر باشد، مدت زمان کمتری برای داغ شدن آن نیاز خواهد بود.
3- تنظیم دمای دستگاه
زمانی که دستگاه روشن و آماده به کار میشود، المنت حرارتی آن باعث ایجاد هوای داغ میشود و هیتر را داغ میکند. در این زمان هم باید به تنظیم دمای مورد نظر خود پرداخت. محدوده دمایی این دستگاهها متفاوت است و میتوان بر اساس حساسیت قطعات نسبت به حرارت، آن را در مقدار مناسبی تنظیم کرد. پس از آن LED قرمز کنار دکمه ولوم شروع به چشمک زدن میکند و نشان میدهد که هیتر در حال کار کردن است.
4- تنظیم میزان پرتاب باد
در کنار تنظیم دما در دستگاه هیتر و هویه، باید مقدار پرتاب باد را نیز مشخص کرد. تنظیم دما و باد با استفاده از همان ولوم چرخشی صورت میگیرد و میتوان میزان پارامترهای آنها را از روی نمایشگر دستگاه به خوبی مشاهده کرد. خوب است اشاره شود که تنظیم این پارامترها به مارک هیتر و هویه و قدرت آن بستگی دارد. با این حال دمای حدود 400 درجه و پرتاب باد در حالت 2 برای آن مناسب است. اما حتما دما را در بازه مناسب قرار دهید تا قطعه یا سطح کار آسیبی نبیند. بهترین کار این است که دما را در ابتدا در مقدار کمی قرار دهید و سپس در صورت لزوم آن را بالا ببرید. همچنین اگر احساس کردید میزان پرتاب باد کم یا زیاد است، آن را تغییر دهید.
5- شروع لحیم کاری
برای شروع کار هم باید حرارت را با فاصله مناسب از محل مورد نظر اعمال کرد. در صورتی که هیتر در تعمیر موبایل استفاده میشود، باید قطعه یا بخش مورد نظر آن را به خوبی گرم کرد. نازل هیتر را در محل خود قرار دهید تا لحیم براق و ذوب شود. پس از آن قطعه را توسط انبر یا پنس روی بخش مورد نظر قرار دهید. اگر هم دستگاه برای عملیات دمونتاژ استفاده میشود، باید نازل هوای گرم را در نزدیکی محل اتصال قرار داده و پس از ذوب قلع یا لحیم، قطعه را به آرامی با پنس از روی محل جدا کرد.
6- پایان کار با دستگاه
زمانی که کارتان با دستگاه تمام شد، آن را خاموش کنید و کمی صبر کنید تا به خوبی خنک شود. خنک شدن دستگاه چند دقیقهای زمان نیاز دارد. در اینجا بهتر است یک نکته را نیز مطرح کنیم و آن اینکه اگر بر روی سطح از مایع فلاکس استفاده شده بود، بهتر است محل آن را به خوبی تمیز کنید تا اثرات آن از روی برد محو شود. چرا که باقی مانده این مواد ممکن است در دراز مدت سبب ایجاد زنگ زدگی شود.
بررسی چند خطای احتمالی هیتر
- خطای S-E: این خطا یکی از خطاهای رایج دستگاه است و به معنای خطای سنسور میباشد. گاهی این خطا پس از دستکاری صفحه نمایش رفع میشود و مجددا دمای درست نشان داده میشود. گاهی هم مشخص میشود که سنسور دما اشکال دارد.
- خطای H-E: این خطا بیانگر وجود مشکل در درجه حرارت است. به این معنا که ممکن است مشکلی در المنت وجود داشته یا نازل به خوبی وصل نشده باشد. برای رفع مشکل ابتدا دستگاه را یک بار خاموش و روشن کنید. اگر مشکل کماکان وجود داشت، باید به تعویض المنت حرارتی داخل دستگاه بپردازید.
راهنمای خرید بهترین دستگاه هیتر
اگر قصد دارید از هیتر و هویه استفاده کنید، بهتر است به یک سری نکات توجه کنید تا بتوانید هیتر مناسبی را خریداری نمایید. در اینجا به چند نکته مهم برای خرید هیتر و هویه اشاره میکنیم.
- قابلیت کنترل دما: بیشتر این دستگاهها از قابلیت کنترل دما برخوردار هستند و به کاربر امکان میدهند تا دمای دستگاه را طبق پروژه خود تنظیم نمایند. در واقع امکان کنترل دما یکی از موارد بسیار مهم در هیترها است که باید به آن توجه زیادی شود. هر یک از این دستگاهها از محدوده دمایی به خصوصی برخوردار هستند و درجات پایین تا بالا را به خوبی پوشش میدهند. همچنین باید دستگاه مورد نظر از دقت دمای تقریبی 10 درجه سانتی گراد برخوردار باشد تا تنظیم دما بدون عیب و نقص انجام شود.
- مدت زمان گرم شدن: بهتر است هنگام خرید هیتر و هویه، به مدت زمان لازم برای داغ شدن نوک هویه و دسته هیتر توجه شود. هر چقدر سرعت گرم شدن هیتر بالاتر باشد، بهتر است و مدت زمان کمتری از افراد گرفته میشود.
- نازل هیتر: نازلها در اشکال و اندازههای مختلفی موجود هستند که به راحتی و با استفاده از یک پیچ گوشتی قابل تعویض میباشند. همانطور که اشاره کردیم نازلهای کوچک برای کار روی قطعات و تراشههای کوچک مناسب هستند. نازلهای بزرگ هم برای گرم کردن محدودههای بزرگتر استفاده میشوند.
- میزان پرتاب باد: پرتاب باد دستگاه هیتر و هویه باید از شدت خوبی برخوردار باشد و خیلی ضعیف نباشد. همچنین باید در کنار برخورداری از شدت پرتاب باد مناسب، از تنظیم شدت هوا هم برخوردار باشد. چرا که کاربر باید هوای داغ کافی و مناسب برای کار بر روی قطعه داشته باشد تا بتواند شدت هوا را به خوبی تغییر دهد.
جمع بندی
در این مطلب با یکی از دستگاههای کاربردی در صنعت الکترونیک و تعمیرات موبایل یعنی هیتر و هویه آشنا شدیم. هیتر و هویه دستگاهی با قابلیت تنظیم دما و حرارت است و میتوان میزان پرتاب باد در آن را به خوبی مشخص کرد. اگر شما هم نیاز به این دستگاه دارید، میتوانید از فروشگاه گیت الکترونیک به خرید آن بپردازید.