هویه تفنگی چیست و چه تفاوتی با هویه معمولی دارد؟

هویه لحیم کاری انواع و اقسام زیادی دارد و در مدل‌های متفاوتی در بازار موجود است. یکی از انواع هویه‌های موجود در بازار، هویه تفنگی است. از آنجایی که این هویه ظاهری شبیه به تفنگ دارد، به این نام معروف شده است. اما هویه تفنگی چه تفاوتی با هویه‌های معمولی دارد و چرا برخی افراد از آن برای لحیم کاری استفاده می‌کنند؟ در این مطلب به بررسی این موارد پرداخته و با هویه تفنگی و مزایا و ویژگی‌های آن بیشتر آشنا می‌شویم.

هویه تفنگی چیست؟

soldering gun یا همان هویه تفنگی، به هویه‌ای گفته می‌شود که از ظاهری شبیه به تفنگ برخوردار است. برای همین است که به این نام معروف شده است. این هویه همچون یک اسلحه و تفنگ در دست قرار گرفته و با اتصال به برق، حرارت لازم برای لحیم کاری را مهیا می‌کند. قرار گرفتن هویه تفنگی در دست بسیار راحت است و همین سبب سهولت در استفاده و محبوبیت زیاد آن شده است. این هویه همچون برخی از هویه‌های قلمی و ساده، از نوک قابل تعویض برخوردار است و میتوان نوک آن را به راحتی عوض کرد.

هویه تفنگی با هویه معمولی چه تفاوتی دارد؟

با اینکه هر دوی این ابزارها جهت لحیم کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما با هم تفاوت‌هایی دارند. در اینجا به تفاوت هویه تفنگی با هویه ساده و قلمی می‌پردازیم.

• هویه تفنگی از توان بالایی برخوردار است. در صورتی که هویه قلمی دارای وات کمتری می‌باشد.
• هویه‌های تفنگی خیلی سریع گرم و سرد می‌شوند و برای داغ شدن آنها نیاز به صرف مدت زمان زیادی نمی‌باشد. در صورتی که هویه‌های قلمی به مدت زمان بیشتری برای داغ شدن نیاز دارند و به آرامی گرم می‌شوند. همچنین زمانی که داغ شوند، تا دقایقی پس از خاموش شدن نیز گرم باقی می‌مانند.
• هویه تفنگی از انرژی کارآمدی برخوردار است. اما در هویه‌های معمولی نیاز به مصرف انرژی بیشتری می‌باشد.
• هویه تفنگی برای کار در فضاهای سخت و صعب‌العبور بسیار عالی است و از آن میتوان برای پروژه‌های بزرگ نیز به راحتی استفاده کرد. در صورتی که هویه‌های معمولی و قلمی فقط برای پروژه‌های کوچک مناسب هستند و ایمنی خوبی برای پروژه‌های ظریف ایجاد می‌کنند.
• از آنجایی که هویه‌های تفنگی بزرگتر هستند، از وزن بیشتری برخوردارند. اما هویه‌های قلمی به دلیل ساختار ساده خود، وزن بسیار کمتری دارند و در هنگام قرارگیری در دست وزن و فشار زیادی را اعمال نمی‌کنند.
• به دلیل وات بالا در هویه‌های تفنگی احتمال شوک در آنها وجود ندارد. اما در هویه‌های ساده به دلیل وات کمتر، این اتفاق به ندرت پیش می‌آید.
• هر دوی هویه‌ها قابلیت تعویض نوک دارند. اما در هویه‌های تفنگی بر اساس پروژه‌های مختلف، نیاز به تعویض مکرر نوک است. در صورتی که در هویه‌های ساده، جایگزینی نوک‌ها کمتر صورت می‌گیرد.
• هویه‌های ساده کارکرد آسانی دارند و برای افراد مبتدی مناسب می‌باشند. در صورتی که هویه‌های تفنگی نیاز به تخصص بیشتری دارند و برای افراد ناشی و مبتدی در لحیم کاری مناسب نمی‌باشند.

برای اینکه بتوانید در پروژه‌های خود با موفقیت عمل کنید، باید این تفاوت‌ها را در نظر بگیرید و بهترین گزینه را برای پروژه خود انتخاب کنید. در ادامه به تفاوت‌های کلیدی بین هویه تفنگی و هویه معمولی و کاربردهای خاص آنها می‌پردازیم.

نحوه عملکرد هویه‌های تفنگی

در این بخش به این می‌پردازیم که هویه‌های تفنگی چگونه کار می‌کنند و نحوه استفاده از آنها به چه صورت است. همانطور که گفته شد هویه‌های تفنگی از نظر طراحی و عملکرد، شبیه به تفنگ‌های واقعی هستند. آنها را میتوان به راحتی در یک دست نگه داشته و از سوئیچ ماشه مانند آن با انگشت اشاره استفاده کرد. زمانی که ماشه هویه را بکشید، نوک هویه که از جنس سیم مسی است به سرعت شروع به گرم شدن می‌کند. بدنه این هویه شبیه به مته‌های دستی نیز می‌باشد. یک ترانسفورماتور در داخل بدنه هویه تفنگی وجود دارد که با کشیدن ماشه فعال می‌شود. این اجازه می‌دهد تا قدرت الکتریکی هویه در نوک ابزار به گرما تبدیل شود. زمانی که نوک هویه تفنگی گرم شود، می‌توانید لحیم کاری را شروع کرده و به ذوب سیم لحیم و اتصال قطعات مورد نظر خود بپردازید. توجه داشته باشید که هویه‌های تفنگی با حرارت بسیار بالا کار می‌کنند و برای بردهای الکترونیکی ظریف ایده‌آل نیستند. از هویه‌های تفنگی به دلیل وات بالا، بیشتر برای مصارف صنعتی استفاده می‌شود.

مزایای استفاده از هویه تفنگی چیست؟

با توجه به موارد اشاره شده، حتما به مزایا و ویژگی‌های هویه تفنگی پی برده‌اید. این دسته از هویه‌ها، جزو دستگاه‌های پرقدرتی هستند که برای پروژه‌های بزرگ طراحی شده‌اند. هویه‌های تفنگی قادرند خیلی سریع داغ شوند و برای لحیم کاری آماده استفاده شوند. هویه تفنگی به گرمای زیادی با حداقل وقفه در جریان کار نیاز دارد. از این نوع هویه‌ها میتوان برای لحیم کاری موارد زیر استفاده کرد:

• مدارهای الکتریکی سنگین
• عناصر برنجی
• رابط‌های سنگین و بزرگ
• کابل‌های بزرگ
• ورقه‌های فلزی
• مونتاژ شیشه‌های رنگی

به طور کلی هویه‌های تفنگی برای هر چیزی که بزرگتر از برد مدار استاندارد باشد، ایده‌آل هستند.  در زیر به دیگر مزایای هویه تفنگی اشاره می‌کنیم.

• قدرت و توان بالا

یک هویه تفنگی می‌تواند از 100 وات تا 240 وات توان متغیر داشته باشد و همین امر باعث شده تا به یک انتخاب عالی برای تمام پروژه‌های بزرگ که اشاره شد، تبدیل شود. هرچه قدرت و توان هویه بالاتر باشد، معمولاً دستگاه می‌تواند زودتر داغ شود که این یک مزیت بزرگ برای پروژه های بزرگ به حساب می‌آید.

• گرمایش و سرمایش فوری

این هویه‌ها با فشار دادن یا رها شدن ماشه خیلی سریع گرم و سرد می‌شوند. این خصوصیت باعث شده تا انتظار برای داغ شدن و همچنین سرد شدن دستگاه کاهش پیدا کند.

• گردش کار مداوم

به دلیل گرم شدن و سرد شدن سریع هویه تفنگی، می‌توانید آنها را روشن کرده و در همان حال بگذارید. در واقع اگر برای لحیم کاری به طور متناوب به گرمای زیادی نیاز دارید، لازم نیست آنها را دائما روشن و خاموش کنید و منتظر گرم شدنشان بمانید. این خصوصیت باعث افزایش روند سرعت کار کاربران می‌شود.

• قابل استفاده در فضاهای سخت

از آنجایی که از هویه تفنگی میتوان با یک دست استفاده کرد، برای کار در فضاهای سخت یا نقاطی که دسترسی به آنها مشکل می‌باشد، بسیار ایده‌آل و خوب عمل می‌کند. این هویه‌ها در اندازه‌های مختلفی هستند. از اندازه کوچک آن میتوان برای فضاهای سخت و صعب‌العبور استفاده کرده و به لحیم کاری آنها پرداخت.

• صرفه‌جویی در مصرف انرژی

از آنجایی که هویه‌های تفنگی خیلی سریع گرم و سرد می‌شوند، در مصرف برقتان صرفه‌جویی زیادی می‌شود. این دستگاه‌ها در انتقال انرژی الکتریکی به گرما بسیار کارآمد هستند و برای گرم شدن نیازی به انرژی زیاد ندارند. همچنین زمانی که از آنها در حین کار استفاده نمی‌شود، با خنک شدن خود در انرژی صرفه‌جویی زیادی می‌کنند.

بررسی معایب هویه‌های تفنگی

با اینکه هویه تفنگی مزایای زیادی دارد، اما برای آن معایبی نیز وجود دارد. با اطلاع از این معایب، می‌توانید به مفید بودن یا نبودن هویه برای پروژه‌های خود پی ببرید. در اینجا به برخی از معایب هویه تفنگی و جایگزین کردن آن به جای هویه معمولی اشاره می‌کنیم:

• وزن بالا

همانطور که اشاره شد هویه‌های تفنگی به دلیل ساختار خود و استفاده از آهن و فلز زیاد، از وزن بیشتری نسبت به هویه معمولی برخوردار هستند. این هویه‌ها برای کارهای متناوبی که اغلب به وجود می‌آیند، ایده‌آل هستند؛ اما استفاده از آنها به طور روتین و در دراز مدت، می‌تواند خسته کننده باشد و باعث خستگی زیاد دست شود.

• پتانسیل شوک الکتریکی

اگرچه بیشتر هویه‌های تفنگی با هشدارها و دستورالعمل‌های ایمنی همراه هستند. اما باید توجه داشته باشید که نوک این هویه‌ها کمی خطرناک است. نه تنها با لمس نوک هویه تفنگی می‌توانید دست خود را بسوزانید، بلکه شاید کمی شوک الکتریکی و برق گرفتگی را نیز از آن دریافت کنید. دلیل آن هم این است که نوک هویه تفنگی، از سیم مسی ساخته شده که رسانای عالی الکتریسیته و برق به حساب می‌آید.

• جایگزینی زیاد نوک هویه

شاید قابلیت تعویض نوک هویه یک مزیت به حساب بیاید، اما باید بدانید که هویه‌های تفنگی نسبت به هویه‌های معمولی نیاز به تعویض نوک بیشتری دارند. از طرفی نوک‌های مسی در طول لحیم کاری‌های بزرگ به سرعت تخریب می‌شوند و نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. برای همین کاربران این هویه باید چندین نوک را همیشه در دسترس داشته باشند تا بتوانند در صورت نیاز آن را تعویض نمایند.

• اندازه بزرگ

آخرین عیبی که برای هویه تفنگی می‌توانیم در نظر بگیریم، اندازه بزرگ آن است. هویه‌های قلمی بسیار باریک هستند و به راحتی در یک کیف کوچک جای می‌شوند. در صورتی که هویه‌های تفنگی از ابعاد بیشتری برخوردارند و برای حمل و نقل آنها نیاز به یک کیف بزرگتر می‌باشد.

لحیم کاری با استفاده از هویه تفنگی

لحیم کاری نه تنها در صنعت الکترونیک و تعمیر لوازم الکترونیکی کاربرد دارد، بلکه در بسیاری از امور خانگی هم میتوان از آن استفاده کرد. با استفاده از لحیم کاری میتوان قطعات فلزی که نیاز به اتصال دارند را به هم متصل کرده و یک اتصال قوی میان آنها ایجاد کرد. البته برای رسیدن به این اتصال قوی و مستحکم، باید به موارد زیادی توجه شود و تمام اصول لحیم کاری مورد توجه قرار بگیرد. بنابراین اگر شما هم قصد دارید در خانه به تعمیر لوازم خود با استفاده از لحیم کاری بپردازید، به دستور العمل‌های زیر توجه داشته باشید. برای لحیم کاری در خانه میتوانید از هویه‌های معمولی و یا هویه‌های تفنگی استفاده کنید.

• آماده کردن محیط مورد نظر

پیش از هر کاری باید سطح کار خود را آماده کنید. سعی کنید لحیم کاری را در فضایی انجام دهید که هیچ وسیله مزاحمی وجود نداشته باشد و سبب ایجاد اختلال بر روی کارتان نشود. پس از آماده کردن فضای کار، هویه تفنگی یا قلمی خود را به برق بزنید تا روشن شده و به خوبی گرم شود.

• اطمینان از تمیز بودن سطح و نوک هویه

یکی از مواردی که روی کیفیت لحیم کاری تاثیر می‌گذارد، تمیز بودن سطح کار و نوک هویه است. در واقع همانقدر که تمیز بودن نوک هویه مهم است، تمیز بودن سطح کار هم اهمیت دارد تا مواد بتوانند به خوبی اتصال را شکل دهند. برای این کار هم میتوان از مایع فلاکس استفاده کرده و با کمک آن سطح کار را تمیز کرد. زمانی که از فلاکس روی سطح کار استفاده کنید، مانع از ایجاد اکسیداسیون شده و تمام آلودگی‌ها و گرد و غبارهای روی سطح را برطرف می‌نمایید. بهتر است در این مرحله هم به قلع اندود کردن نوک هویه بپردازید.

• شروع لحیم کاری

پس از آماده شدن سطح کار و نوک هویه، میتوانید لحیم کاری را شروع کنید. اگر در حال لحیم کاری با هویه تفنگی هستید، باید آن را به گونه‌ای در دست بگیرید که تسلط کافی روی سطح یا برد داشته باشید. نوک هویه را در نزدیکی محل اتصال قرار دهید تا کمی گرما به آن اعمال شود. سپس با قرار دادن سیم لحیم و ذوب آن، اتصال را برقرار نمایید. در این مرحله باید دقت شود که هویه کمتر یا بیشتر از حد معمول در محل قرار نگیرد. پس از آن باید کمی صبر کرده تا محل اتصال به خوبی خنک و سفت شود.

• بررسی نتیجه کار

پس از سفت شدن محل اتصال، بهتر است به بررسی آن بپردازید و از نتیجه کار اطمینان حاصل کنید. یک پیوند خوب باید از ظاهر صاف و براقی برخوردار باشد. در صورتی که نتیجه کار از شکل نامطلوبی برخوردار بوده و یا شکاف‌هایی بر روی آن وجود دارد، یعنی لحیم کاری به درستی انجام نشده است. در این شرایط میتوانید مجددا به لحیم کاری بپردازید.

• تمیز کردن نوک هویه و اتمام کار

در مرحله پایانی بهتر است مجددا به تمیز کردن نوک هویه بپردازید. تمیز کردن نوک هویه قبل و بعد از انجام کار، سبب حفظ عملکرد بهتر آن می‌شود. برای همین با کمک لوازمی چون اسفنج یا سیم مخصوص، به تمیز کردن آن بپردازید.

جمع بندی

در این مطلب به طور کامل به بررسی هویه تفنگی، نحوه عملکرد آن و تفاوت آن با هویه‌های معمولی پرداختیم. همانطور که گفته شد، هویه تفنگی یک هویه لحیم کاری بوده که ظاهری شبیه به تفنگ و مته دارد. این هویه به راحتی در یک دست جای می‌گیرد و برای لحیم کاری فضاهای سخت و پروژه‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مزایای هویه تفنگی نسبت به هویه معمولی میتوان به قدرت بالاتر و گرمایش و سرمایش سریع آن اشاره کرد.